Polski Związek Łowiecki uzyskał tytuł Symbol Odpowiedzialności Społecznej 2022.

Zwierzęta w terminologii łowieckiej
ciekawostki gatunkowe

Zwierzęta w terminologii łowieckiej - ciekawostki gatunkowe

ŁOŚ – największy przedstawiciel jeleniowatych i należy do zwierzyny płowej.

Byki – samce – mogą osiągnąć nawet 500kg masy ciała.

Klępy/ Łosze – samice – są znacznie mniejsze. Długie badyle ułatwiają łosiom poruszanie się po terenie bagnistym. Spłoszone  – poruszają się skroczem polegającym na tym, że jednocześnie stawiają oba badyle z lewej i prawej strony. W średnim wieku u łosi wyrasta grzywa i broda. Poroże łosi zwane rosochami może przyjmować formę badylarza, półłópatacza, łopatacza. Wyrostki na końcach łopat nazywamy pasynkami. Starsze byki mają portki. Suknia u obu płci nie różni się znacząco, jak i również suknia letnia i zimowa jest kolorystycznie zbliżona. Łosie żyją w niewielkich chmarach. Okres godowy łosi – bukowisko odbywa się we wrześniu i w tym czasie klępy są pobukane. W okresie bukowiska byki przyjmują pozę  – flemen i wciągają pyzą woń rujnej klępy oraz rżą, postękują, parskają, chrapią. Łoszaki przychodzą na świat na przełomie maja i czerwca. Łosie są dobrymi pływakami, często zażywają kąpieli i nurzają się w błocie.

CIEKAWOSTKI

  • Łosie to jedyne jeleniowate, które w celu poszukiwania pokarmu potrafią nurkować.
  • W okresie wzrostu poroża łoś zjada ok 50kg żeru a średnie zapotrzebowanie pokarmowe łosia to ok  40 kg zielonej masy.
  • Podczas zimy łosie mogą wyrządzać największe szkody w lasach gdyż zjadają do 17 kg igliwia, kory i pędów.
  • Mimo potężnych rozmiarów potrafią biegać z szybkością do 16km/h oraz dożywają do 25 lat. Podczas bukowiska byki przez okres dwóch tygodni nie śpią i nie żerują.
  • W okresie bukowiska byki tarzają się w ziemi przesiąkniętej własnym moczem – w nim znajdują się feromony pobudzające klępy.
  • W dawnych czasach łój był stosowany do wyrobu świec, kości podobne do kości słoniowych były używane przez tokarzy do wyrobu ozdób. Skóry zużywano  na wyrób pasków, rękawiczek, spodni, siodeł. Materace wypychano dłuższą sierścią. Racice ścierano na proszek wierząc w cudowną moc tego „medykamentu”.

JELEŃ SZLACHETNYdrugi pod względem wielkości przedstawiciel zwierzyny płowej.

Żyje w chmarach, w której skład wchodzą byki,łanie i cielaki a przewodzi jej licówka – najbardziej doświadczona łania. Okres godowy to rykowisko – najbardziej spektakularne przedstawienie wśród jeleniowatych. Główną role odgrywa w nim byk stadny, który od swojej chmary odgania rywali i chłysty. Bykowi głównemu często towarzyszy adiutant/asystent. Najbardziej donośny ryk w okresie godowym wydaje basista. Stare byki wydają poryk.  Jeleń lubi duże kompleksy leśne, które przemierza ciągnąc przesmykami i szlakami. Również potrzebuje dostępu do kąpielisk gdzie babra się i zażywa kąpieli błotnych po których maluje pnie drzew. Dojrzałe byki nakładają okazałe wieńce na których widoczne są bruzdy i perły oraz mają widoczną grzywę. U jeleni badyle zakończone są racicami, na zadzie widnieje lustro/chusta oraz kwiat. Po zrzuceniu poroża byka nazywamy gomółą a takiego, który nigdy go nie nałożył – mnichem. Kącik świec to łzawnica/łzawica( dołek łzowy – gruczoł przedoczny) z której podczas godów wypływa ciecz zwana bezoarem łzami jelenia. Jednym z trofeów są grandle/pniaki/haki wykorzystywane do wyrobów ozdób oraz kostka św.Huberta.

CIEKAWOSTKI

  • Wzrok jeleni jest wrażliwy na ruch a budowa oczu pozwala na dobrą orientację w ciemności.
  • Dobrze widzą kolor niebieski i jego odcienie, natomiast zielony, czerwony i pomarańczowy odbierają jako szarość.
  • Zapotrzebowanie na pokarm podczas doby wynosi ok 10-12 kg żeru.
  • Roczne zapotrzebowanie na sól wynosi ok 30kg. Jeżeli łowiska są o słabej gatunkowo florze należy ją podawać w lizawkach
  • Byki podczas rykowiska przez okres ok trzech tygodni nie żerują.
  • W naturalnym środowisku mogą dożyć do 20 lat.
  • W dawnych czasach – bezoar( łzy jelenie ) przez ludność wiejską był używany jako cudowne lekarstwo na różne dolegliwości.
  • Dawniej upolowane zwierzę było wykorzystywane w całości. Mięso zjadano, skórę przerabiano na irchę, poroża służyły do wyrobu ozdób domostw, racice wykorzystywali tokarze, z sierści robiono kapelusze i materace, tłuszczu używano do wyrobu mydła i kosmetyków.

DANIEL następny przedstawiciel zwierzyny płowej. Charakterystyczne dla niego jest zróżnicowane umaszczenie sukni – często spotykamy albinosy i melanosy. Zawsze w ubarwieniu sukni widoczne są jaśniejsze cętki. Daniele jak i powyższe jeleniowate żyją w chmarach w których razem przebywają byki, łanie i cielęta. W ciągu roku chmarę prowadzi doświadczona łania a podczas bekowiska dowodzenie obejmuje byk stadny odganiając od niej podciołki i chłysty. Byk główny/stadny przygotowując się do bekowiska przednimi badylami wykopuje dołki rujowe/kołyski w które początkowo oddaje mocz, następnie w nich leży/odpoczywa a już w samym okresie bekowiska w nich następuje bekanie/krycie łań. Po okresie godowym byki daniela są pobekane i odłączają się od chmary aby w ostoi nabrać sił. Jest to jeden z jeleniowatych, który ma dobrze widoczny w miarę dłuższy kwiat na tle jasnej, obrzeżonej chusty/serwety/talerza/lustra. Podczas galopu daniele poruszają się w charakterystyczny sposób – jednocześnie odbijając się od podłoża czterema badylami.

Byka daniela w zależności od formy poroża można nazwać – badylarzem, łyżkarzem, półłopataczem i łopataczem. Zakola w łopatach to zatoki, wyrostki na ich końcach to sęki zaś pierwszy od dołu sęk w łopacie to ostroga.

Szpile na badylach są na tyle wysoko, że nigdy nie odciskają się w tropie – nawet gonnym.

Daniele bardzo często są introdukowane jako zwierzyna łatwo aklimatyzująca się w prawie każdym środowisku.

CIEKAWOSTKI

  • Daniele charakteryzują się największą zmiennością w ubarwieniu sukni wśród wszystkich gatunków jeleniowatych.
  • Są bardzo ciekawskie ale i za razem czujne. Sprawiają wrażenie beztroskich.
  • W odróżnieniu od jeleni nigdy nie zażywają kąpieli wodnych i błotnych.
  • Charakterystyczny galop danieli polega na jednoczesnym odbiciu się od podłoża czterema badylami( skaczą).

SARNA – najpospolitsze zwierze łowne w Polsce i za razem najmniejszy przedstawiciel jeleniowatych. Sarna również jest zaliczana do zwierzyny płowej. Żyje w ugrupowaniach zwanych rudlami. Samiec to rogacz,sarniak,kozioł. Samica to koza,siuta a młode to koźlęta, koźlaki. Nogi saren to cewki i zakończone są racicami powyżej których wyrastają szpile. Nie są one widoczne w tropie sarny ale odbijają się w tropie gonnym.

Podczas godów – rui, kozy wydają głos zwany mikotem – w taki sposób rujne kozy wabia rogacze. Zaniepokojona sarna wydaje głos zwany szczekaniem, oszczekiem. Jesienią może dochodzić do rui dodatkowej podczas której kryte są kozy niepokryte podczas rui właściwej.

Parostki rogacza w pierwszym roku mogą przybierać formę guzików (pierwiastkowe) zaś w następnych latach są to szpicaki, widłaki, szóstaki oraz niezbyt często ósmaki. Parostki mogą przybierać nietypowe formy takie jak – baranie rogi, korkociągi, szydła czy peruki i ogólnie  nazywamy je myłkusami. Kozły w słabej kondycji to wyrodki lub darniaki a cherlawy o słabym porożu to chmyz. Uszy to łyżki, nogi to cewki, ogon to bukiet lub kwiat. Na zadzie widoczne jest lustro zwane również talerzem, chustą, zwierciadłem. Z wiekiem starsze kozły mają widoczne okulary a ich parostki uwsteczniają się.

CIEKAWOSTKI

  • W kresie zimowym ugrupowania saren zwane rudlami mogą liczyć nawet do 100 osobników.
  • Sarna zjada dziennie ok 4 -5 kg soczystej karmy.
  • Specyficzny układ trawienny zmusza sarny do pobierania pokarmu co ok 3 godziny ( można to z dużą dokładnością zaobserwować).
  • Sarna potrzebuje dziennie ok 3 litrów wody ale nie pobiera jej bezpośrednio tylko wraz z zjadaną roślinnością.
  • Ze względu na występowanie rozróżniamy sarnę leśną i polną – różnią się one między sobą wielkością i zachowaniem. 

MUFLON – przedstawiciel pustorogich wśród zwierzyny łownej i zaliczany jest do zwierzyny czarnej oraz grubej. Nie zrzuca corocznie ślimów jak pozostała płowa. Wyglądem podobny do owcy domowej ale od niej jest większy. Samiec to tryk, samica – owca, młode to jagnięta. Muflony żyją w kierdlach. Poza okresem rui stare tryki trzymają się osobno a kierdel prowadzi przodownica. Ruja przypada na przełomie X/XI i w tym czasie tryki toczą zacięte walki z rywalami o zgromadzone przy sobie owce. Wiosną następuje kocenie się i na świat przychodzi 1 -2 jagniąt. Ślimy wyrastają tylko trykom, rosną do ok 9 roku życia i zakręcają się spiralnie. Na ich powierzchni widoczne są roczne przyrosty – karby i  to między innymi po nich można określić wiek muflona. Futro muflonów to kożuch na którym u tryków wyraźnie widoczne jest siodło.

CIEKAWOSTKI

  • Muflon jako jedyny ze zwierząt łownych w Polsce nie zrzuca corocznie ślimów, które przyrastają każdego roku i  charakterystycznie się zakręcają.
  • Muflony bardzo dobrze widzą i słyszą oraz są bardzo płochliwie.
  • Muflon do Polski został sprowadzony w 1902 roku.

DZIK – zaliczany jest do zwierzyny grubej i czarnej. Według wieku dzielimy je na warchlaki, przelatki, wycinki, odyńce i lochy. Młoda samica to loszka a stara doświadczona to samura.  Odyniec, który bierze udział w huczce to gamrat. W obecnych czasach loszki rzucają mioty już jako przelatki czyli w 2 roku życia. Dziki żyją w ugrupowaniach zwanych watahami. Warchlaki ze względu na umaszczenie sukni nazywa się pasiakami. Aktywność dzików przypada na poranek, wieczór i noc. W ciągu dnia odpoczywają w barłogu. Lubią tarzać się i babrać w brochowisku i stąd ich dodatkowe ich nazewnictwo – błociarz, smoluch, smolak, czarnuch itp.

Po kąpielach w błocie czochrają się o pnie drzew i malują pnie wokół kąpieliska.  Dziki poszukując żeru – buchtują na polach, ugorach i w lasach. Ryjąc gwizdem wydają charakterystycznie odgłosy zwane chrząkaniem. Dzik gdy jest zaniepokojony to prycha, fuka, dmucha tabakierą, stroszy chyb i kłapie orężem. Oręż u odyńca to szable i fajki – doskonała broń przed dzikarzami. Zaatakowany dzik potrafi ostro obciąć natarczywego psa. Jego nogi to biegi zakończone rapciami powyżej których wystają szpile. U dzika oczy to świece a uszy to słuchy. Gwizd dziczy przechodzi w klarnet zakończony tabakierą.  Starszym dzikom wyrastają bokobrody oraz mają portki. Ogon to chwost. Gody dzicze to huczka i podczas niej dziki się lochają

CIEKAWOSTKI

  • Dziki mają bardzo dobry słuch i węch a słabszy wzrok.
  • Dziki są wszystkożerne czyli odżywiają się pokarmem roślinnym i zwierzęcym.

LIS – jest najbardziej pospolitym drapieżnikiem. Określeń  dla niego w języku łowieckim jest sporo – przechera, rudzielec, mykita, lisiura to niektóre z nich. W zależności od ubarwienia futra nazywamy go – węglarzem, murzynem, żmurkiem, krzyżakiem, żmijką, ogniówką lub popielem. Lis w poszukiwaniu zdobyczy sznuruje, dynduje lub myszkuje. Futro wraz z kitą na końcu której znajduje się kwiat stanowi trofeum z którego można uszyć lisiurki. Psy/samce pod kitą mają fiołek – którego wydzielina służy do zaznaczania terenu. Samica to liszka/lisica a młode nazywamy niedoliskami. Lisy zamieszkują w norach/wejście to okno/ gdzie głównym miejscem jest komora do której prowadzi jeden lub dwa korytarze/rury. Mykita skoli i szczeka. Jego nogi to stawki a ostre kęsy służą mu do rozdrabniania pokarmu/zdobyczy.

CIEKAWOSTKI   

  • Niektóre zwierzęta, w tym i lisy potrafią udawać martwe zwierzęta, aby zmylić drapieżniki, które nie odżywiają się padliną.
  • Lisy w pogoni za zwierzyną rozwijają prędkość do 50km/h.
  • Terytorium  lisa może mieć do 100 hektarów.
  • Lisy słyszą pisk myszy nawet z odległości 100 metrów.

BORSUK – również jest drapieżnikiem ale o zróżnicowanej diecie bo zjada również pokarm roślinny.  Jest to leśny czyścioch, który koło swoich nor ma latryny w których się wypróżnia. Tropy borsucze mają odbicie pięciu palców i pazurów. Sam borsuk jest bardzo charakterystyczny dzięki czarnym pasom biegnącym od pyska aż po kark. Psy dojrzałość osiągają w trzecim roku życia a suki w drugim. Cieczka przypada w okresie od sierpnia do października. U borsuków występuje ciąża przedłużona  a suka w miocie rodzi od 4 do 6 młodych.

CIEKAWOSTKI

  • Borsuki są największymi przedstawicielami rodziny łasicowatych w Polsce.
  • Mają bardzo dobry słuch i węch.
  • Borsuki słyną z troski o czystość swoich nor, w których nigdy się nie załatwiają. Nory są rozległe liczące do ok 300m długości i posiadają kilka wejść.
  • Podczas kopania swoich nor, borsuk usuwa do 25 ton ziemi!
  • Często zajmują lisie nory przeganiając mieszkające tam lisy. Zdarza się, że rodzina borsuków i lisów potrafi współżyć w tej samej norze.

JENOT –  nazywany również junatem pochodzi z Azji Wschodniej. Rzadsze jego określenia to szop usuryjski, tanuki, lis japoński, kunopies.

Jenot należy do psowatych i większość określeń z języka łowieckiego jest taka sama jak stosowana wobec lisa.

CIEKAWOSTKI

  • Jest to gatunek ekspansywny co można zaobserwować poprzez to, że w pierwszym roku życia  jenoty pokonują od 10 do 100 km w celu poszukiwania swojego terytorium.
  • Jenot jako jedyny z przedstawicieli psowatych zapada w sen zimowy.

SZOP PRACZ  –  jedyny przedstawiciel szopowatych w Polsce. Pochodzi z Ameryki Północnej. Określenie szopa pracza jest w języku łowieckim takie samo jak innych czworonożnych drapieżników. Jest to zwierzę wszystkożerne.

CIEKAWOSTKI

  • Szopy pracze lubią zapach owoców a zwłaszcza śliwek, które często stosuje się jako przynętę na nęciskach.

KUNA –  w Polsce występują dwa gatunki kun : leśna – tumak i domowa – kamionka. Oba gatunki zaliczane są do zwierząt łownych. Tumak od kamionki różni się jasną wielkością i kolorem plamy na podgardlu. U tumaka plama jest żóltawa i zaokrąglona u kamionki zaś jaśniejsza i rozwidlająco się zachodząca na przednie łapy. Okres godowy to cieczka i tu występuje ciąża przedłużona. Młode to niedokunki. Mimo, że kuny są wszystkożerne to są doskonałymi drapieżnikami wyrządzające spore szkody wśród ptaków, zwierzyny drobnej i drobiu.

Kuna domowa – kamionka jest gatunkiem synatropijnym.

ZAJĄC SZARAK – ma wiele określeń w języku łowieckim. Korpal, kopyra, koszlon, ślepakskotak, wacho, kusy, kot, śpioch, filip to niektóre z nich. Zając przebywający na polu to poluch, pozostałe to określenia regionalne. Samiec to gach/kot, samica  to zajęczyca/ kocica, młody zając to kocię. Urodzone wiosną to marczaki, jesienią to nazimki lub wrześniaki. Podczas żerowaniakicają a obserwując okolicę stają słupka/ słupkują. Zając poruszając się powoli – chyca lub ćmi pozostawiając ścieżkę najlepiej widoczną na ponowie. Podczas powrotu do kopna często kołkuje a przed kotlinką wykonuje kominek dla zmylenia drapieżnika ewentualnie podążającego jego tropem. Zając gdy jest zagrożony to kipi a dopadnięty przez drapieżnika – kniazi. Dobrze odżywiony gach jest skromny. Jego słuchy są o wiele dłuższe od łebka, nogi zaś to skoki, ogon to omyk/ kosmyk/ osmyk. Oczy to gały/ trzeszcze/ blaski/  patry/ bałuchy , czoło to zaś pyrsa a włosy czuciowe to strzyże. Wiek zająca rozpoznajemy na podstawie znamienia Stroha i tylko tak można odróżnić żaka od gacha.

Gody zajęcy to parkoty podczas których gachy urządzają gonitwy weselne, bójki i to podczas nich często nawzajem wyrywają sobie turzycę z kożucha.

CIEKAWOSTKI

  • Zając po narodzeniu jest owłosiony, ma otwarte oczy i zęby mleczne w ilości 16 sztuk.
  • Co 10 zając dożywa 4 roku życia a stwierdzony rekord to 13 rok życia.

DZIKI KRÓLIK – gatunek synantropijny, chętnie osiedlający się w parkach i w pobliżu domostw. Preferuje gleby piaszczyste w których kopie nory. Żyją w koloniach a nory dają im dobre schronienie przed drapieżnikami co skutkuje szybkim wzrostem liczebności populacji. W stosunku do królika używa się określeń z języka łowieckiego takich samych jak u zająca.

CIEKAWOSTKI

  • Dziki królik w przeciwieństwie do zajęcy rodzi się ślepy i nagi oraz nie są zdolne do samodzielnej egzystencji przez pierwszy okres życia.
  • Żywotność dzikiego królika w warunkach naturalnych nie przekracza 2-3 lat.
  • Dzikie króliki potrafią wydawać/rodzić młode 4-6 razy w roku w ilości od 5 do 12 w miocie.
  • Około 60% swojego życia królik poświęca na zdobywanie pokarmu. Jego siekacze rosną przez całe życie i aby mógł on funkcjonować musi je systematycznie ścierać.

DZIKIE GĘSI – zaliczamy je do ptaków łownych a wśród nich takie gatunki jak – zbożowe, białoczelne i gęgawy. Gęsi ciągną w szyku zwanym kluczem. Dzioby podobnie jak u kaczek mają zakrzywiony w dół paznokieć. Na żerowiska zlatują się gromadnie tworząc tabuny. Orientacyjny wiek gęsi możemy określić na podstawie bursy Fabrycjusza. Gęsi nie odznaczają się dymorfizmem płciowym co znacznie utrudnia odróżnienie płci.

CIEKAWOSTKI

  • Dzikie gęsi nie potrafią latać lotem ślizgowym i aby utrzymały się w powietrzu cały czas muszą pracować skrzydłami.

DZIKIE KACZKI –  najliczniejsza grupa ptaków łownych a kaczka krzyżówka jest najpospolitszym ptakiem łownym w Polsce. Poza wymieniona krzyżówką do gatunków łownych również należą cyraneczki, głowienki i czernice. Ich dzioby zakończone są paznokciem, na skrzydłach występują charakterystyczne dla danego gatunku lusterka. Wśród kaczek mocno zaznaczony jest dymorfizm płciowy – kaczory wyraźnie odróżniają się od kaczek swoją zewnętrzną szatą. Kaczki porozumiewają się kwakaniem. Gody kaczek to toki i to podczas nich można zaobserwować luzaki – samotne kaczory, które swoją natarczywością płoszą kaczki. Młode – kłapaki do pełnego opierzenia pozostają przy kaczce. Kaczki to zagniazdowniki – po wykluciu w ciągu kilku godzin opuszczają gniazdo. Nogi to wiosła a kaczka płynąc – wiosłuje. Upierzenie kaczek nazywa się płaszczem zaś oczy to zierniki.

W celu zwiększenia lęgów wczesną wiosna na zbiornikach wodnych ustawiane są kosze lęgowe.

CIEKAWOSTKI

  • Najmniejszą nasza kaczką jest cyraneczka, która w charakterystyczny sposób zrywa się do lotu – prawie pionowo startuje z tafli wody do góry a następnie poziomo kontynuuje lot.
  • Krzyżówki bardzo chętnie kojarzą się z innymi gatunkami kaczek – prawdopodobnie stąd jej nazwa – krzyżówka.
  • Krzyżówki narażone są na częste ataki drapieżników i  to na lądzie i na wodzie. Ewolucyjnie wykształciły swoisty sposób na sen. Zasypiają tylko jedna połowa mózgu a druga jest aktywna i kaczka jednym ziernikiem może obserwować otoczenie. Pozwala to czuwać kaczkom na zewnątrz stada. Podczas niebezpieczeństwa głośno zrywają się do lotu budząc kaczki w środku stada, które zasypiają „całym mózgiem”.
  • Krzyżówki zakładają gniazda i wyprowadzają lęgi w przeróżnych miejscach. Same nie budują gniazd tylko wykorzystują zagłębienia terenu, dziuple, które uznają za bezpieczne dla lęgów. Bardzo chętnie wykorzystują specjalne kosze lęgowe ale również potrafią założyć gniazdo na pasach zieleni koło autostrad, osiedlowych trawnikach a nawet  w sporej odległości od wody.

BAŻANT – jeden z naszych kuraków jest gatunkiem łownym o wyraźnym dymorfizmie płciowym.

Szata zewnętrzna – płaszcz jest bardzo różny u kury jak i koguta. Płaszcz koguta jest barwnie upierzony. Na szyi ma widoczną obrożę a wokół ziernika jest charakterystyczna brew zwana również koralami lub różą. Po bokach łebka odstają ucha. Nogi bażanta to cieki, na których znajdują się ostrogi którym z każdym rokiem przybywa zrogowaciały pierścień. Bażant całkiem dobrze fruwa ale też lubi wyciekać na zgrzebłach/ciekach. Gody bażantów to toki, podczas których bażanty grają. Tokujący gracz – kogut ma na ciekach szpilki/ igły/ szczotki, które po tokach zanikają. Igrzysko/ tokowisko/ sadowisko to miejsce w którym bażanty odbywają toki. Ten kurak potrafi zaśnieżać się w jamkach podczas śnieżyc i mrozów. Drzewo na którym nocują nazywa się siadło a noclegowisko to miejsce noclegu na tym drzewie. Bażanty jak i inne kuraki chętnie korzystają z suchych kąpieli w paprzyskach. Ptak przemieszczający się pieszo to piechur. Zaniepokojony lub spłoszony zrywa się do lotu wykonując świecę.  W okresie lata jak jest pod dostatkiem żeru bażanty staja się pyszne. Zimą dokarmiamy je na podsypach. Chętnie prowadzona jest introdukcja bażantów, które wcześniej hodowane są w wolierach.

CIEKAWOSTKI

  • Bażanty jak i wszystkie kuraki połykają drobne kamyczki, które ułatwiąją im trawienie poprzez szybsze rozdrabnianie pokarmu. Te kamyczki nazywamy gastrolitami.

KUROPATWA – charakteryzuje się mimetyzmem – zdolnością upodobania się do otoczenia.

Kogut i kura swoim upierzeniem przypominają miejsce w którym bytują. Z tego powodu trudno je wytropić i przeważnie wcześniej wyciekają przed zbliżającym się niebezpieczeństwem. Podejście ich utrudnia także brykanie kuropatw. Często też kuropatwy stosują doleganie czyli twarde zaleganie i zrywanie się w ostatniej chwili przed zbliżającym się niebezpieczeństwem. Kuropatwy nawołują się cierkając, czyrkając, cięgotając. Gody to toki a po okresie lęgówstarka wodzi zielonki. Kuropatwy to zagniazdowniki. W wychowywaniu weszek uczestniczą kura i kogut. Kuropatewki w okresie pierzenia stają się widłówkami. Farbówki po wypierzeniu upodobniają się do dorosłych osobników. Kogut i kura na piersi ma charakterystyczną brązowo-rdzawą podkowę. Wiosną, po lęgach następuje dyspersja polęgowa (rozpad stadek) i młode, szczególnie kogutki zaczynają szukać  własnych terytoriów.  W żołądkach tych kuraków znajdują się gastrolity ułatwiające rozdrabnianie i trawienie pokarmu. Nogi kuropatw to cieki, zgrzebła, oczy to zaś zierniki. W okresie zimowym te kuraki dokarmiamy na podsypach. Kuropatwy jak i inne kuraki podczas ostrych zim wykopują w śniegu jamki chroniące je przed mrozami i śnieżycami.

CIEKAWOSTKI

  • Te kuraki wykazują się wyjątkowym instynktem – chętnie przygarniają inne młode ze swojego gatunku.
  • Kuropatwy niechętnie zrywają się do lotu. Zdecydowanie wolą przemieszczać się ciekając. Podczas doby – sumując wszystkie loty – w powietrzu przebywają około 1 minuty.
  • Przed zbliżającym się niebezpieczeństwem potrafią perfekcyjnie udawać zranione i niepotrafiące latać. W taki sposób między innymi odciągają drapieżniki od młodych.

Strategia dla Łowiectwa